ağız ağız örnekleri

Söke ağız örneği
TEKERLEMELER

1.
Gagı va, gagıcık va
Gagıdan gagıya fak va
Gemencik gagısı bamak gibi
Umulu gagısı badak gibi
İmamköy gagısı va
Bağmak bağmak
Ebeyli gagısı va
Dınak dınak
Gagı va beli bükülü
Gagı va deli dövülü
Gemencik gagısınnan
Otakla gagısının fakı
Ota bamak gibi
Gagı va, gagıcık va
Gagıdan gagıya fak va

2.
Olum Amat
Amıdın dalında hebe va
Hebenin gözünde toba va
Tobanın içinde çıkın va
Çıkının içinde tana çobası va
Alıp gelive de yiyelim

BİR HATIRA

Çocukluğunda ilk defa Germencik’i gören bir köylü, kırk yıl sonra tekrar oraya gider, şaşırır kalır ve gördüklerini komşularına şöyle anlatır:
“Ey, gonşula geliven bi! Bakın da nele decem size. Böyün Gemenciğe gittim. Bi de nele görem? Gemencik şeher olmuş, şeher! Baza yatana gidivedim. Köftülü kebabla dizilivemiş. Otomofille sılanıvemiş. Şaşdım galdım. Bi de deve küleşi va dedile. Goştum gidivedim. Hakem hiyetinden Mıstıva Çavış, opalödene ba ba bağıbatı. “Çocukla gıyıya gaçsın, gebe gala da ayağaltında dolaşmasın! Devele gaçça haa!” deye.”

Bazı örnekler: 1. O konuyu daha araştırık deyilim. 2. Ali arabayı satık mı? 3. Senin çocuk okulu bitirik mi? 4. Bitirmesine bitirik de iş buluk deyil. 5. Dayım daha yaylaya gidik deyil.6. Emmim gızını evlendirik mi? 7. Parayı faize yatırık. 8. Buban uyanık mı? 9. Yoo! Akşam çok geç yatık. 10. Bu içik? 11. Yemek parası ödenik, yatak parası ödenik deyil.
2. Normalde R veya L ile başlaması gereken sözcüklerin başına, uyumuna göre I,ı ya da U,Ü getirilir. Legen / illegen; Raki / Iraki; İrecep! İlimonu ırafa goy, Iramazan'da ilâzım olur. Ürüstemi sokmuş. İremziye İlibas'a getmiş.
3. Genellikle A seslisinden hemen sonra gelen U seslisi I' ya dönüşür. Mâmıd armıt çamır demeden yollara düşmüş. Anamır'dan garpız aldık.
4. Bir kelimede ML, LV, PR ya da RV yan yana ise, metatez olayına
oldukça sık rastlanır. Memleket / Melmeket; Çömlek / Çölmek; Zelve/ Zevle; Kibrit / Kirpit; Yaprak /Yarpak; Kirve Pervaz/ Pevraz; Bütün gece kipriğim kipriğime değmedi. Bizim oğlanın kivresi kipri eti yemiş.
5. Bazen E'nin A'ya dönüştüğü / Alma ; beraber / barabar. Ataş gibi, bu habari emmine ulaştır.
6. Y 'nin etkisi ile, A bazen E'ye dönüşür. Kolay gelsin! gelsin! Azrail ( Azrayil ) / Arzeyil Babası yaylaya çalışmaya gitmiş / Bubası yaylıya çalışmaya gidik.
7. İlk hecedeki i, e'ye i'ye dönüşür. İyi / Eyi ; Hiç / Heç ; Nereye / Nireye.
8. Sert sessizler genellikle yumuşar. Teyzeme kum lâzım / Deyzeme Yenikaş'tan geliyor / Yenigaş'dan geliyor.
9. Ð genellikle düşer ve önündeki sesli harf uzatılır. Yağmur / yâmır; Ağaç / âç; kesiyor: âm dâda âç kesiyor.
10. Ağız ve burundan aynı anda çıkartılan nazal bir ses vardır. Domuz / Doñuz ; Çarşıdan / ÇarşidaD mi geliyo Denize mi gidiyorsun / Deñize mi gidiyoñ Eskimiş/yıpranmış : DoşaDıyık, 11. Iki heceli sözcüklerde, hece A ile biterse, bu hecedeki A genellikle uzatılır: Salı / Sâlı; Zafer / Zâfer; Marul / Mârul; Kare / Kâre; 12. yöredeki söylenişi: Tencere / Çencere; şimdi / Hindi; Ayva / Hayva; şemsiye / şemşiye; İbrik / Irbık; Siftah
Yöresel sözcükler :
Firek-Domates Ülübü-Fasulye Bostan-Salatalık Yemiş İncir Darı Harnup-keçi boynuzu Geyil- kapari Melengiç-Çitlenbik Dangalak- melya Tokmakan Semizotu Gölük- Sincap Cülle Civciv Keş Çökelek Işam Çam Gayıt- Kara saban Tangırcı Sitil Bakraç Ganayaklı Kadın Hangırda?- Nerede? Henderde şurada Hendêni Çember-Tülbent Ötürük İshal Allım yeşillim- gök kuşağı Develenmek Kaşınmak Kösülmek- Oyalanmak Tosmarmak-yatıp uyumak yoymak- bozmak